II Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Krasnymstawie

Kategoria: Aktualności - Pedagog

Data: 16/07/2014

4039

Generacja X- pokolenie ludzi urodzonych między 1961 a 1981r.

  Generacja Y- pokolenie Millenium, | „ „następne pokolenie „ , „pokolenie klapek i iPodów". Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła się w 1993 roku.  Polskie pokolenie nazywane jest hybrydą.

 Jest to określenie generacji ludzi urodzonych w latach 1976-1982 oraz 1990-2001, czyli dorastających na przełomie wieków XX i XXI.

To pierwsze pokolenie w Polsce, które:

• jest „nieskażone" komunizmem, nie pamięta czasów PRL-u, stanu wojennego;
• wychowuje się w pokoju i w warunkach gospodarki kapitalistycznej;
• nie różni się znacznie od swoich zachodnich kolegów;
• wychowuje się w kraju o rosnącym standardzie życia i konsumpcji (brak samodzielności i zaradności);
• ma większą możliwości wyboru edukacji (prywatne uczelnie) i drogi zawodowej (nowe specjalności).
• wychowywane jest przez instytucje-profesjonalizm i media. Rodzice coraz bardziej boją się wychowywać swoje dzieci, w związku z czym młody człowiek głównie jest przygotowywany do pracy zawodowej, a nie do życia w społeczeństwie
• żyje w tzw. „Wiosce Globalnej- większa mobilność i otwartość – łatwiejsze podróżowanie i kontakt z innymi kulturami poprzez Internet, znajomość języków obcych, wykształcenie.
• ma kontakt z nową technologią, która rozwijała się na ich oczach – komputer, internet, telefon komórkowy, komunikatory. Znaczna część posiada komputer (ponad 90%), ściąga muzykę z Internetu, posiada telefon komórkowy, przenośne urządzenia audio/video/MP3, posiada lub czyta bloga oraz wykorzystuje Internet jako podstawowe źródło informacji.
• ma nakaz (przekaz), że ma być  kimś, odróżniać się od innych. Wywiera się silny nacisk na indywidualność;

Przedstawiciele nowego pokolenia obecnie nie mają więcej niż trzydzieści lat.

Czym charakteryzuje się pokolenie Y?

1.Wysoką samooceną. Rodzice wmówili im, „że wszystko w ich rękach”. Nie boją się głośno wypowiadać swojego zdania i mówić o swoich oczekiwaniach, co świadczy, że wychowują się już bez cenzury. Statystyczny Y zna swoją wartość, ma świetnie opracowaną sztukę autoprezentacji i dość wysokie wymagania w kwestii wynagrodzenia i rozwoju. Nierzadko ceni się sporo wyżej niż wycenia ich rynek. Może to wynikać z tego, że rodzice wmówili im, „ że wszystko w ich rękach”.

2.Indywidualizm, duża koncentracja na sobie. Pokolenie Y za bardzo interesuje się sobą, nie bierze pod uwagę szerszego kontekstu i swojego miejsca  w świecie. Wynika to z tego, że o małego byli uczeni indywidualności i wyrażania siebie, dlatego są mniej konformistyczni wobec korporacyjnych procedur i standardów. Wydaje się im, że wszystko od nich zależy, z czym wiążą się nierealistyczne oczekiwania..Nierealistyczne oczekiwania. Młodzi uważają, że mogą zmienić cały świat w ciągu pierwszego dnia pracy. Konfrontacja z rzeczywistością bywa dla nich często bolesna. Takie patrzenie na świat wynika z tego, iż wychowywali się na grach komputerowych, w których jest pokazane, że na wszystko mają wpływ w bardzo krótkim czasie.

3.Wykazują się większą tolerancją i otwartością na  kulturę lub rasę - inaczej niż pokolenie wcześniejsze.  Jest to młodzież która wychowuje się w czasach pokoju, ma większą możliwość kontaktu z osobami z innych krajów- poprzez internet czy wyjazdy za granicę do pracy, czy w celach rekreacyjnych 

4.Lubią zmiany i  nie boją się ich. Z łatwością przychodzi im zmienić miejsce zamieszkania czy pracę tzn., że są świetnie przygotowani do działania w warunkach gospodarki globalnej i różnorodności kulturowej.

5.Innowacyjność. Od pracodawcy oczekują możliwości robienia rzeczy ciekawych i intensywnego programu szkoleniowego oraz możliwości nauki od osób lepszych od siebie, których chętnie wezmą za mentorów. W innym wypadku szybko rezygnują z pracy.

6.Lubią niezależność. Wyjątkowo cenią sobie możliwość samostanowienia i dokonywania własnych wyborów. (indywidualizm).

7.Ważne jest dla nich być, a nie mieć.  Co świadczy, że w stosunku do pokolenia 30 czy 40 latków cechuje ich odmienny stosunek do dóbr materialnych. Ważniejsza dla nich jest jakość życia i doświadczenia życiowe, niż posiadanie. Mimo to nadal ważna jest dla nich marka – być może w związku z wpływem reklamy. 

8.Ważne dla nich jest  „pracować i żyć” -  to pokolenie pracuje, żeby żyć i się rozwijać, a nie żyje, żeby pracować (tak jak to było w pokoleniu X).

9.  Ważna dla nich jest równowaga między życiem prywatnym a zawodowym. Chcą pracować, ale nie przez całe życie. Nie stawiają oni pracy na pierwszym miejscu – jest ona raczej jedynie środkiem do realizacji innych, ważniejszych w ich mniemaniu celów , do których należy:  stworzenie szczęśliwej rodziny, samorozwój i realizacja własnych pasji. Cenią swój czas prywatny i odpoczynek. Podoba im się idea elastycznych godzin pracy  w biurze, żeby w miarę potrzeb móc załatwiać swoje sprawy. Dzięki komunikacji elektronicznej są natomiast w stanie wykonać część obowiązków z dowolnego miejsca i o dowolnym czasie-  telepraca.

10.  Stawiają oni przede wszystkim na rozwój, a nie na szybką karierę i pieniądze. To młodzież, która jest lepiej wykształcona, nierzadko mają międzynarodowe matury, praktyki zagraniczne oraz lepszą znajomość języków obcych. Ważna dla nich jest samorealizacja i ciągły rozwój. Mają swoje indywidualne cele życiowe i oczekiwania zawodowe, które należy rozwijać. Rozwój to dla młodego człowieka  nie tylko podwyżka i awans, ale także rozszerzanie posiadanych umiejętności, doskonalenie kompetencji, urozmaicanie zadań, poszerzanie odpowiedzialności itp. Bardziej zależy im na szacunku i satysfakcji z pracy niż na pieniądzach. Bardziej cenią własny komfort i wygodę zamiast poświęcania się dla pracodawcy. Młodzi nieustannie w siebie inwestują i tego samego spodziewają się od swoich pracodawców. Młodzi nie znoszą korporacji i nie akceptują już „wyścigu szczurów”. Do korporacji idą pracować tylko po to, aby jak najwięcej się nauczyć i podnieść swoją wartość na rynku.

11.  Młodzież jest lojalna idei i ludziom, a nie firmie, w której pracują czy instytucji ,w której się uczą.  Nauczeni doświadczeniem rodziców dobrze wiedzą, że praca nie jest dana raz na zawsze. Nie oczekują związku z pracodawcą na długie lata, chociaż z badań wynika, że chętnie spędziliby w jednym miejscu więcej czasu, jeśli wciąż byłaby tam dla nich szansa poznawania nowych rzeczy i rozwoju osobistego inaczej bez skrupułów zwolnią się. Pokolenie Y ceni pracę, naukę, lecz pracodawcy czy nauczycielowi daje niewielki kredyt zaufania . Muszą wiedzieć, że cele firmy i  osobiste są zbieżne. To najbardziej mobilni zawodowo pracownicy w historii.

12.  Młodzi szukają  „autorytetów przechodnich”. Dla pokolenia X autorytet jest statyczny, gdy lidera postrzega się jako osobę nieomylny we wszystkich dziedzinach. To odmienne rozumienie roli autorytetu wśród przedstawicieli pokolenia Y i X może być zarzewiem konfliktów miedzy „młodszym” a starszym pokoleniem.  Pokolenie Y traktuje autorytety w sposób bardziej przypominający stosunki panujące w społecznościach pierwotnych. Autorytet przypisywany jest osobie, którą powszechnie uznaje się za kompetentną w konkretnej kwestii, dziedzinie. Autorytety zawierają wartości, takie jak: doświadczenie, mądrość, wielkoduszność, umiejętności, „osobowość”, odwaga. Autorytet u młodych nie wypływa z władzy, raczej z posiadanych umiejętności i wiedzy. Autorytet pojawia się  dopiero wtedy, gdy wymagają tego okoliczności. Ta sama osoba może być autorytetem w jednej kategorii zadań (np. wojna, religia), a przestaje nim być w innych sytuacjach (np. rozstrzyganie sporów) na rzecz innej osoby. Kiedy wartości, na których opiera się autorytet, zanikają lub słabną, wtedy oznacza to kres samego autorytetu. Dla młodego człowieka nauczyciel, rodzic, pracodawca powinien być mentorem.

13.  Zatarcie granic (rasowych, kulturalnych, pokoleniowych przez  internet.  Młodzi nie zdają sobie sprawy lub nie rozumieją, że relacje rodzic-dziecko, nauczyciel-uczeń  nie SA relacjami  koleżeńskimi. W internecie wszyscy są tacy sami, do wszystkich mówimy po imieniu, itd. Ważne jest, aby stawiać i pilnować granic (jasne instrukcje i wymagania), gdyż bardzo ich potrzebują. Młodym trzeba przypominać, że osoba dorosła nie jest naszym kolegą, do którego mówi po imieniu (w internecie nie ma tego podziału). Nie robią tego złośliwie.

14.  Mniejsza samodzielność. Dłuższy proces dojrzewania. Często dłużej mieszkają razem z rodzicami, opóźniając tym przejście w dorosłość. Są bardziej otwarci na doświadczenia seksualne, wyrażanie uczuć, ale nieskłonni do angażowania się w stałe związki, które wymagają odpowiedzialności, wysiłku, cierpliwości i  zaangażowania. Wychowywani są przez media lub internet w związku z czym widzą, że życie w świecie wirtualnym jest proste i łatwe. Nikt z nimi nie rozmawia o tym co jest ważne w życiu –wartości, relacje międzyludzkie, odpowiedzialność, wysiłek, cierpliwość. Warto z młodymi ludźmi rozmawiać o wartościach i pokazywać im, że świat realny różni się od  świata wirtualnego.

15.  Brak im umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji, gdyż od dziecka byli prowadzenie przez rodziców. Później oczekują od nauczycieli i od pracodawcy wyznaczania celów, kontroli, prowadzenia  „za rękę”. Ważne jest, aby mobilizować młodzież do podejmowania samodzielnych decyzji i brania odpowiedzialności za nie.

16.  Technologia, z której tak aktywnie korzystają, pozostawia im mało czasu na myślenie autonomiczne i wyrobienie sobie własnych poglądów, jednocześnie zaś umożliwia im sprawdzanie wiedzy w różnych źródłach. Młodzi ludzie, w przeciwieństwie do starszych pokoleń, nie poznawali świata „od kuchni”. Wiedzą „jak”, ale ich edukacja zaniedbywała zadawanie pytań typu „dlaczego”. Młodzi dobrze rozwiązują częste problemy-seryjne (obsługa pralki),w którym pomocny jest internet, ale słabo radzą sobie z problemami niestandardowymi w życiu codziennym, które wymagają myślenia problemowego. Czyja to wina? Czy nie rodziców, którym zabrakło czasu, żeby dzieciom te związki przyczynowo-skutkowe wyjaśniać? Wozili je do szkoły, uwalniali od domowych obowiązków, tylko brakowało czasu, żeby rozmawiać, wspólnie gotować czy wyprowadzić psa. To dlatego dziewczyna, której dziecko choruje, w pierwszym odruchu wchodzi na forum kobiety.pl i pisze – moje dziecko ma kolkę, co robić.

Delegując mu zadania należy zawsze wyjaśniać zależności przyczynowo-skutkowe, aby rozumiał znaczenie swojej pracy i sposób funkcjonowania firmy.

17.  Lepiej niż starsi radzą sobie z pracą zespołową. Lubią pracować w grupie, ale chcą zachować indywidualizm- informacja zwrotna  do każdego oddzielnie. Oceniają siebie samych w stosunku do rówieśników (nie tylko w kraju), tworzą społeczności i często się ze sobą komunikują, głównie w sieci.

18.  Wielozadaniowość. Nie znają świata bez internetu, e-maili i komórek, tylko najstarsi przedstawiciele tego pokolenia pamiętają jeszcze dyskietki. Oni tak ,jak ich świat, są multimedialni. W tym samym czasie jednocześnie odrabiali lekcje, serfowali po internecie, słuchali muzyki i rozmawiali z kolegami, nierzadko z innego kontynentu. Teraz tak samo chcą się zachowywać w pracy, w szkole, nie akceptują świata, który dla nich porusza się jak na zwolnionym filmie. 90 proc. badanych w wieku 18-24 uważa, że słuchanie muzyki w czasie pracy zwiększa ich produktywność. Odczuwają nudę, gdy brakuje im ciągłego strumienia bodźców w postaci muzyki i obrazu.

19.  Przedstawiciele pokolenia Y nie rozumieją, że czasami trzeba kilku dni na otrzymanie odpowiedzi. Brak im cierpliwości - dorastali w środowisku, gdzie każde działanie jest natychmiast wynagradzane ( gry komputerowe). Rodzice także zazwyczaj natychmiast chcieli zaspokoić  wszystkie ich potrzeby. Teraz oczekują tego od nauczyciela i rodzica. Nie chcą czekać 30 dni na otwarcie rachunku bankowego, dwa lata na kupno samochodu czy 20 lat na mieszkanie. Dla 20-kilkulatków wszystko dzieje się w czasie rzeczywistym. Cele mają być nieodległe, a rezultaty pracy namacalne. Młodzi domagają się natychmiastowego feedbacku o wykonanej pracy i o swoich postępach. Warto wprowadzić częstsze ewaluacje. Szybka informacja zwrotna na temat ich pracy. Brak szybkiej informacji zwrotnej ich frustruje. Potrzebuje regularnej informacji zwrotnej o wynikach swojej pracy – bazowanie tylko na ocenie rocznej nie wystarczy, szef Y-ka musi na bieżąco przekazywać mu uwagi i stymulować do dalszego rozwoju. Wskazane jest przydzielenie Y-kowi mentora, który będzie wspierał go w rozwijaniu niezbędnych kompetencji.

20.  Pokolenie Y pracuje inaczej niż starsze pokolenia. W jednym czasie potrafią wykonywać wiele czynności jednocześnie. Gdy mają coś zrobić,  a w tym czasie rozmawiają i piszą sms-y to nie znaczy, że nie pracują. Młodych trzeba oceniać po wynikach pracy, a nie sposobie pracy.  Y koncentruje się na wynikach, należy więc ściśle powiązać nagradzanie jego pracy z konkretnymi osiągnięciami, wyjaśniać te zależności i przypominać o celu, do którego dąży (czyli odpowiadać na jego ulubione pytanie „A co ja z tego będę miał?”). Cele zawsze powinny być ambitne, ale realistyczne. Szef Y-ka musi być przygotowany, że artykułuje on swoje oczekiwania wprost i nie ma problemów z upominaniem się o awans czy podwyżkę.

21.  Mają trudności z koncentracją uwagi, wynikające z tego, że ciągle są bombardowani przez nowe wiadomości z wielu stron (internet, media, itp.). Co można zrobić, aby zwiększyć koncentrację uwagi pokolenia Y:

• stała informacja zwrotna na temat ich pracy;
• nieustannej stymulacji do pracy (rutyna – ich męczy i zniechęca do działania). Na zajęciach ciągle musi się coś dziać nowego. Powinien od czasu do czasu otrzymywać nowe zadania lub większy zakres odpowiedzialności, aby nie miał wrażenia, że stoi w miejscu.
• motywacja -stworzyć systemu motywacyjnego, w którym działanie i nagroda są realizowane niemal w czasie rzeczywistym (tak, jak jest to w internecie).  
• wprowadzić i utrzymać „dyscyplinę intelektualną”. W środowisku, w którym każdy wysiłek (w tym także myślowy) jest uważany za przeszkodę, którą można pokonać (np. kupując tabletkę przeciwbólową, wynajmując  kogoś do napisania  pracy magisterskiej itp.). Trudno jest propagować wśród młodzieży kulturę osiągnięć intelektualnych.
• nadanie sensu wysiłkowi. Nie chcą, żeby im mówić, jak coś mają zrobić. Potrzebują wyraźnych celów do zrealizowania, mając przy tym pełną kontrolę nad swoją pracą – sami potrafią docierać do pożądanych informacji i znajdować rozwiązania. Chcą wiedzieć jednak, po co i w jakim celu ma to być zrobione? Po angielsku nazywani są czasem pokoleniem „whY” ( „dlaczego”).

22.  swobodny stosunek do przeszłości (mniejsze zainteresowanie historią, rodziną i krajem) –utrata bezpieczeństwa.

23.  mniej restrykcyjne podejście do własności osobistej, zwłaszcza niematerialnej (nauczeni dzielenia się nie rozumieją, że jest to złe). Nie mają szacunku dla prywatności, to dla nich zbędna fanaberia. Zostali przecież wychowani w świecie programów reality show (nk, facebook).

24.  doskonała znajomość nowych technologii - szybkie zdobywanie potrzebnych informacji, tworzenie wirtualnych społeczności, ale często trudności w bezpośrednich kontaktach interpersonalnych.

25.  trudności z komunikacją międzyludzką. Bardzo dobrze komunikują się przez internet (gadu gadu, facebook, nk) czy telefon komórkowy. Młodzi ludzie nie potrafią rozmawiać twarzą w twarz, gdyż się tego boją, bo nie są nauczeni komunikacji bezpośredniej. Nie mieli kiedy się jej nauczyć. Gdy byli dziećmi, rodzice walczyli o własną pozycję ciężko pracowali, a oni często byli jedynakami. Nie każdy miał nawet psa. Z rówieśnikami też wolą kontaktować się pisząc na komputerze niż rozmawiając. Rozmowy telefoniczne zostały wyparte przez esemesy.

26.   Jak nawiązać kontakt z pokoleniem Y:

• komunikować się z młodymi osobami za pomocą mediów elektronicznych (komunitory internetowe, SMS-y itd.).
• wykształcić kulturę komunikacji. Nauczyć młodych komunikacji bezpośredniej.
• informacje przekazywać w formie krótkich i konkretnych komunikatów.

27.  nauczeni biegłego posługiwania się klawiaturą, zapominają jak sie pisze ręcznie, trudno jest odczytać ich pismo. Przedłużeniem ich dłoni jest klawiatura komputera, na której piszą bezwzrokowo, długopisem poruszają niepewnie.

28.  Przyzwyczajeni, że wszystko można ściągnąć z internetu, nie potrafią też często indywidualizować przekazu, żeby pracodawca miał pewność, że napisali list specjalnie do niego. Jeśli czegoś nie ma w internecie, to nie istnieje w ogóle. Nie umieją szukać informacji poza internetem, np. w  bibliotece. Z tymi, które znaleźli w sieci, nie zawsze wiedzą, co zrobić. Warto uczyć ich jak szukać informacji poza internetem, nauczyć korespondencji.

29.  Nie bójmy się ich.

Kategoria: Aktualności - Pedagog

Data: 16/07/2014

3212

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Krasnymstawie tel. 0-82-576-36-08

M.O.P.S. Krasnystaw tel. 082 576-23-24

Komenda Powiatowa Policji w Krasnymstawie tel. 82  575 - 62 – 10

Sąd Rejonowy w Krasnymsatwie Wydział Rodzinny i Nieletnich tel. 82 576 28 01 w. 225

Telefony zaufania:

"Niebieska Linia"(dla ofiar przemocy w rodzinie) tel. 22 668-70-00

„Pomarańczowa Linia” tel.42 630 03 73

Centrum Interwencji Kryzysowej Lublin tel. (081) 466-55-46

Całodobowy Telefon Zaufania Centrum Interwencji Kryzysowej w Lublinie tel. 81 534 60 60

Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki – Narkomania tel.0 801 199 990

Telefon zaufania dla osób z problemem alkoholowym tel. 22 842 26 00

Telefon Zaufania Rodziny i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych  Lublin tel. 81 748-23-35

Telefon zaufania AIDS tel. 801 888 448

Infolinia Stowarzyszenia KARAN (problemy narkotykowe) tel. 800 120 289

Anonimowa Policyjna Linia Specjalna tel.0 800 120 148

Telefon Zaufania dla Kobiet w Ciąży i Rodziny tel.85 732-22-22

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży tel.116 111

Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna tel.22 425-98-48

Klub Abstynenta „Odnowa” Krasnystaw tel. 82 5761695

AGAPE Krasnystaw tel. 798 557 247

Kategoria: Aktualności - Pedagog

Data: 16/07/2014

4461

Każdy z nas spotyka się w swoim życiu z  nowymi i nieznanymi sytuacjami, które z jednej strony są czymś przyjemnym, ciekawym, a z drugiej strony mogą budzić w nas: niepokój, lęk, przerażenie że sobie nie damy rady. Tak samo jest z przygotowaniem się do egzaminu dojrzałości. Od egzaminu maturalnego w dużym stopniu będzie zależeć jak potoczy się przyszłość młodego człowieka. Egzamin dojrzałości to przepustka młodego człowieka do dorosłości. Dlatego tak ważne jest przygotowanie się do niego solidnie.

 Aby przygotowywać się do niego potrzebne jest nie tylko zaangażowanie młodego człowieka do zdobywania wiedzy, ale także wsparcie osób najbliższych- rodziców, nauczycieli. 

Z nauką jest tak samo jak z pracą zawodową. Nauka to praca młodego człowieka, którą wykonuje od poniedziałku do piątku, średnio 7 godzin dziennie. Wymaga ona od młodego człowieka: zaangażowania, wysiłku, wytrwałości w dążeniu do celu, odpowiedzialności za zdobywanie wiedzy oraz rezygnację z przyjemności (które dla młodego człowieka są bardzo ważne). Pod tym względem przypomina ona pracę zawodową. 

Młody człowiek tak samo jak my dorośli potrzebuje pomocy, wsparcia i zainteresowania w swojej pracy, którą jest nauka.  

W związku z tym przedstawię państwu kilka wskazówek, jak pomóc swojemu dziecku w nauce:

1. Potraktować naukę dziecka poważnie.

Uznać przygotowanie się do lekcji, odrabiania lekcji, uczestnictwo w zajęciach lekcyjnych  za pracę równie ważną, jak praca zarobkowa dorosłych. Dla młodego człowieka ważne jest, aby inni odnosili się z szacunkiem i zrozumieniem dla wysiłku jaki wkłada w zdobywanie wiedzy. Mówienie dziecku: Czym się zmęczyłeś siedząc w szkole przez  kilka godzin. Te słowa mówią dziecku, że jego nauka jest mało ważna i nie istotna. Każdy z nas, gdy wraca z pracy chciałby, aby inni docenili ich pracę i zaangażowanie. Tak samo jest z młodym człowiekiem. 

2. Dawanie własnego przykładu. Pokazując dziecku, że możemy coś osiągnąć w swoim życiu poprzez zaangażowanie, solidne wykonywanie swoich obowiązków zawodowych, branie na siebie odpowiedzialności za swoje działania i słowa, poprzez osiąganie określonych celów mimo różnych przeszkód. Takie zachowania rodziców pokazują dziecku, że aby osiągnąć sukces muszą oni być odpowiedzialni za swoje działania, wytrwali w dążeniu do celu i nie poddawać się mimo trudności. Nastolatek uczy się, że to on jest odpowiedzialny za swoje osiągnięcia i swoją przyszłość.

Dla młodego człowieka ważne jest, aby nie było rozdźwięku pomiędzy słowami i czynami rodziców, co może obniżyć jego motywację do nauki. Tzn.: mówienie „czytaj książki” musi iść w parze z atmosferą rodzinną, posiadaniem domowej biblioteczki, korzystaniem z księgozbioru bibliotek publicznych, wspólne czytanie książek i dyskusja o nich, a także odnoszeniem się z szacunkiem do nauki dziecka. Powiedzenie rodzica: nauka to nie praca, słowne niedocenianie pracy osób pracujących umysłowo pokazuje dziecku, ze nauka nie jest niczym ważnym. A dla dziecka bardzo ważne jest zdanie rodzica. Ważniejsze jest niż słowa osób obcych. Po co mam się uczyć przecież mój rodzic i tak nie będzie ze mnie zadowolony. Dla młodego człowieka bardzo ważne jest uznanie ze strony rodzica.

3. Odpowiednie warunki do nauki  

• miejsce do nauki - oddalone od hałasów (telewizja, komputer), najlepiej z biurkiem, na którym stoją pojemniki na różne przybory, segregatory, pudełka na czasopisma, tablica korkowa, kalendarz, terminarz, słowniki w zasięgu ręki.  Pamiętaj jednak, że czasem taki „stan wyjątkowy” w domu może niepotrzebnie wzmóc u dziecka stres.

• spokój w gronie rodzinnym (brak kłótni, konfliktów, rozwodów czy uzależnień, czy agresji- te sytuacje powodują, ze młody człowiek nie potrafi skupić się na nauce, a przejmuje się problemami rodzinnymi).

• postaraj się, aby dziecko od czasu do czasu odpoczęło od nauki. Ciągłe siedzenie przy książkach i wbijanie kolejnych wiadomości może być tak samo fatalne w skutkach jak brak wiadomości: (przerwy w nauce co godzina, 45 min, w czasie przerw dobrze aby odpoczęło aktywnie: ćwiczenia fizyczne, zrobienie herbaty, zjedzenie kanapki, itp.)

• odpowiednia ilość snu – ok. 8 godzin (lepsze niż proszki nasenne), jedzenie – śniadanie obowiązkowo- dodaje nam energii i mamy więcej siły, dobrze jest spożywać owoce i warzywa, unikać „fastfudów”..

• relaks –ćwiczenia fizyczne, spotkanie ze znajomymi, rozmowa, lepsze niż używki.

• dziecko po powrocie ze szkoły powinno odpocząć (dobre są poobiednie drzemki) i odrabiać lekcje. Jeżeli wykonuje pewne domowe prace to później nie ma ani czasu ani siły na naukę – rano musi wstać o 6, aby zdążyć do szkoły.

• jeżeli twoje dziecko chce się uczyć przy głośnej muzyce, albo do czwartej nad ranem nie róbmy z tego problemu. Prawdopodobnie tak mu jest wygodnie;

• nie przeszkadzaj mu w nauce, wchodząc bez przerwy do pokoju dziecka i pytając: "a może byś coś zjadł?", "a może ci zrobić herbaty?"; bo to przeszkadza w skupieniu się  na nauce.

4. Okaż zainteresowanie pracą dziecka. W jaki sposób okazujemy naszym dzieciom zainteresowanie: 

• poprzez rozmowę z nastolatkiem. Rozmowa powinna dotyczyć jego osiągnięć, planów na przyszłość, wspólne ustalenie celu swojej nauki i motywowania do realizacji jego. Jak należy zadawać pytania młodej osobie, aby chciała z nami rozmawiać: „Czego się dzisiaj uczyłeś na  (konkretnej) lekcji?;  „To zastanówmy się wspólnie, do czego Ci się to może przydać w życiu?”. Takie pytania rozbudzają ciekawość ucznia, pobudzą większe zaangażowanie w pracę na lekcji, dają możliwość pogłębienia kontaktu rodziców z dziećmi. Wymaga to systematyczności i elastyczności działania rodziców.  Unikajmy pytań zamkniętych tj: „Jak było dzisiaj w szkole?” czy: „Jak ci poszło na sprawdzianie?”, ponieważ dziecko odpowiada zdawkowo: „dobrze”, „źle” itd. 

• Poprzez zachęcanie swoje dziecka do nauki, mówiąc: „jak się przyłożyłeś, to od razu dostałeś czwórkę", „Pamiętasz, bałeś się klasówki, a dobrze Ci poszła, kiedy omówiłeś z kolegą tę lekturę". Nie należy mówić dziecku: „Z ciebie nic nie będzie”, „To jest za trudne dla ciebie”, „tego i tak nie zrozumiesz”. Takie DEMOTYWUJĄCE zdania należy zamieniać na pochwały (szczere, realne) lub konstruktywną krytykę.

• poprzez wspieranie swoje dziecka w trudnych momentach. Nie pozostawiaj go samego ze swoimi problemami. Jak to zrobić? Po pierwsze: Zapytaj dziecko, jak najlepiej można mu pomóc. Czy chciałoby, żeby przepytać je od czasu do czasu z materiału, czy potrzebuje korepetycji z jakiegoś przedmiotu, etc. Ustal   z dzieckiem plan przygotowania się do matury. Po drugie: chwal go poprzez (zauważanie dobrych stron, wysiłku jaki wkłada w zdobycie wiedzy). Każdy z nas lubi być chwalony i doceniany, to wzmacnia naszą motywacje do działanie i poczucie własnej wartości oraz wiarę we własne możliwości. Nie musisz ciągle proponować mu swojej pomocy, ale wystarczy abyś czujnie stał obok. To doda pewności Twojemu dziecku w stresujących momentach. Ewentualnie można zwolnić je z pewnych obowiązków.

• poprzez monitorowanie wyników nauczania. Zapoznanie się z zasadami przeprowadzania matury, zdobycie informacji, na czym polega egzamin ustny i pisemny. Twoja wiedza łatwiej pomoże Ci pomóc Twemu dziecku przygotować się do matury. Takie zachowania świadczą, że przyszłość waszego dziecka jest dla was bardzo ważna. 

• poprzez zachęcanie nastolatka  do korzystania z efektywnych sposobów uczenia się

• poprzez motywowanie go do systematycznych powtórek oraz systematycznego zdobywania wiedzy.

• poprzez motywowanie go do uczestnictwa w zajęciach dodatkowych z przedmiotów maturalnych.

5. Omów z dzieckiem plan działania, gdyby nie poszło mu dobrze na maturze. Wskaż mu inne drogi wyjścia z sytuacji.

6. Postaraj się o optymistyczną atmosferę kilka dni przed maturą. Nie terroryzuj pozostałych domowników z tego powodu, że jedno z dzieci ma egzamin. Domowa atmosfera nie powinna być napięta. 

• powiedz dziecku, że bez względu na wszystko wierzysz w jego możliwości

• możesz opowiedzieć dziecku kilka dowcipów i anegdot o różnych ludziach i znajomych, którzy denerwowali się, a jednak zdali maturę

• przekonaj dziecko, „że jakby co, to dziury w niebie nie będzie”

• trzymaj nerwy na wodzy i uśmiechaj się do dziecka

• dopilnuj, aby dziecko zabrało wszystko, co będzie mu potrzebne na egzaminie (dowód osobisty, długopisy itp.)

7. Zacznij uprawiać jakiś sport w wolnych chwilach, co pozwoli Ci na czynny relaks i pozwoli zapomnieć o stresie. Możesz zachęcić też swoje dziecko do wspólnej aktywności fizycznej

8. Spotykaj się z innymi rodzicami, których dzieci zdają w tym samym roku maturę. Zobaczysz , że nie tylko Ty przeżywasz stres, poznasz zmartwienia pozostałych rodziców, co pozwoli Ci na zdystansowanie się do własnych obaw i przeżyć. Możesz uzyskać też kilka cennych rad od pozostałych.

9. Jak należy postąpić, gdy nastolatek nie chce się uczyć do matury. Uważa że jest już dorosły, więc sam może decydować o swoim życiu.

Pozwólmy mu poczuć, że nie decydujemy za niego.  Warto z nim rozmawiać, pytać, jak widzi swoją przyszłość. Nie powtarzajmy mu codziennie: „Jak nie będziesz się uczyć, nie zdasz matury”. 

Podczas takiej rozmowy można skłonić nastolatka, by spróbował nakreślić różne scenariusze swojej przyszłości. Warto zapytać, co zrobi, jeśli nie dostanie się na studia. Gdy odpowie, że pójdzie na płatne studia, zadajmy mu pytanie, kto za nie zapłaci. Jeżeli stwierdzi, że sam zarobi pieniądze, niech doda, o jakiej pracy myśli i jak chce ją sobie znaleźć.

Dobrze jest go zapewnić, że jeśli będziemy widzieć, że wkłada dużo pracy w to, aby dobrze zdać maturę, może na nas liczyć. 

To on musi podjąć ostateczną decyzję i zacząć działać. To on musi wiedzieć, do czego i po co nauka będzie mu potrzebna. Czasem warto mu pozwolić na popełnienie błędu i poniesienie konsekwencji złej decyzji. Na błędach przecież wszyscy się uczymy.

10. Zachowania rodzica, które demotywują młodego człowieka do nauki: 

• nie mów nigdy „zobaczysz, nie zdasz", „za mało się uczysz", „na wszystko masz czas, tylko nie na naukę" - tego typu zachowania programują dziecko i potęgują jego stres. Nigdy nie strasz go, że nie zdana matura to „koniec świata”, czy sytuacja bez wyjścia.

• nie przypominaj dziecku, że jego nauka kosztowała cię mnóstwo pieniędzy. Przecież, to twój obowiązek finansować naukę dziecka na tyle ile cię stać i na tyle ile chcesz, żeby dziecko twoje osiągnęło;

• jeśli ktoś telefonuje do twojego dziecka, a ty odbierasz telefon, nie mów, że nie ma go w domu, lub po prostu, że uczy się i nie może rozmawiać. Zawołaj go, niech pogada z koleżanką i trochę odpocznie. Chyba, że sam zadecydował, aby go nie wołać, gdy zadzwoni telefon;

• nie obiecuj "gwiazdki z nieba" za zdany egzamin. Takie postępowanie jest błędne z dwóch powodów: Po pierwsze dziecko zazwyczaj pamięta o tym przez moment i jest to impuls chwilowy. Po drugie: dziecko może to sobie wziąć tak do głowy, że będzie mu to przeszkadzało w nauce;

• jeśli się nie udało zdać nie rób z tego wielkiej afery. Dziecko samo wie, że zawaliło ważną sprawę i cierpi z tego powodu. Pociesz go i razem poszukajcie przyczyn oblania egzaminu.

• bez względu na to jak często myślisz i przejmujesz się egzaminem dziecka nie okazuj mu swojego stresu i zdenerwowania. Widząc je, może pomyśleć, że nie wierzysz w jego umiejętności i – co gorsze – samemu zacząć tak myśleć. Raczej podtrzymuj dziecko na duchu. Powiedz: "na pewno będzie dobrze";

• staraj się też nie opowiadać ciągle o maturze w obecności dziecka, nawet, gdy rozmawiasz z kimś innym. Unikaj długich dyskusji na temat egzaminu na rodzinnych spotkaniach lub u znajomych, Niepotrzebnie zestresujesz tym siebie i dziecko,

• że matura to nie ,,stan wyjątkowy”, nie podporządkowujmy całego życia rodzinnego temu faktowi, ponieważ nasila to objawy stresu u nastolatka.

Z powyższych rozważań wynika, iż dla młodej osoby przed egzaminem dojrzałości najważniejsza jest akceptacja, zrozumienie i wsparcie osób najbliższych (rodziców). Gdy młody człowiek poczuje się akceptowany, kochany i zrozumiany to będzie miał większą motywację do podejmowania wysiłku  jakim jest przygotowanie się do egzaminu maturalnego.

Katarzyna Wójcik